Convooidetails
Joost, 12/3/2010, 21:33
Ik heb nog nooit zoiets meegemaakt als dit vijf dagen lang in convooi
varen. Ik weet niet goed waar precies te beginnen, maar het doet me
het meest denken aan een reality tv programma zoals Big Brother.
Verzamel twintig jachten en geef ze de opdracht vijf dagen vlak bij
elkaar te blijven varen. Want er is werkelijk van alles gebeurd en
iedereen was er zo druk mee dat er nauwelijks tijd meer was om bang te
zijn voor piraten.
Op de tweede dag brak het moment aan waarop ik me realiseerde dat dit
meer zou worden dan gewoon met een groepje boten bij elkaar varen. Ik
zat net even ontspannen om me heen te kijken toen ik ineens de woorden
"Fuck off" uit mijn marifoon hoorde komen! Ik dacht, wat krijgen we
nou? Twee groepsleiders hadden ruzie gekregen over wie nou in de
juiste positie voer met zijn groep. Ik heb toen geprobeerd zo
begripvol mogelijk met beide partijen te praten en de zaak opgelost.
Er werd netjes sorry gezegd, en dat was mooi, maar het incident zette
wel de toon voor de hele rest van de tocht.
Doorlopend bleef de positionering een probleem. Zo was er een
catamaran die eigenlijk het liefst niet overstag ging en daardoor
midden in de nacht dwars door de groep heen dreigde te zeilen.
Regelmatig vielen er mensen in slaap en begon hun koers een eigen
leven te leiden. Het was daarbij erg handig dat verschillende mensen
radar aan boord hadden en op de marifoon kwam het ene na het andere
rapport binnen van waar de stuurloze boot nu weer op af ging. Een
ander incident werd veroorzaakt door iemand die in het donker zijn
koers 180 graden verlegde om zijn grootzeil te hijsen. Dit werd niet
aangekondigd en daardoor botste hij op een haartje na frontaal tegen
een van zijn achterliggers op. De achterliggers raakten daardoor
helemaal panisch en wilden vervolgens geen enkele boot meer dichter
dan een kilometer bij hen in de buurt. Dat was natuurlijk ook weer
niet de bedoeling.
Op de ochtend van de derde dag werden we benaderd door snelle, kleine
boten zoals de piraten ook in gebruik hebben. Dat was een mooie
gelegenheid om onze verdedigingsformatie te oefenen. De voorste groep
gaat hierbij stil liggen en de andere drie groepen komen zo snel
mogelijk op de voorste groep toegevaren om daarna heel dicht bij
elkaar de snelheid weer te hervatten. Al gauw bleek dat er een
langzamere boot in de achterste groep zat en die werd keihard in de
steek gelaten door zijn snellere groepsgenoten. Die eenzame boot ver
achterop zag er erg zielig uit. Daarna hebben we besloten hem te
verplaatsen naar de voorste groep. De zogenaamde piraten scheurden
tijdens de oefening kris kras tussen ons door. Een beter oefening
hadden we niet kunnen wensen. Uiteraard bleken het gewoon
nieuwsgierige vissers te zijn en gebeurde er niets.
Later op de derde dag kreeg een van de boten motorpech. En dit was met
30 ton meteen de zwaarste boot van de groep. Gelukkig bood zich al
snel een van de andere grote boten aan om te slepen en kon net voor
het donker de sleeptros worden aangelegd. In dit proces moest ik
allerlei beslissingen nemen zoals hoe snel het convooi door moest
varen terwijl de twee boten steeds verder achterop raakten. In de
groep heeft men geen eindeloos geduld maar ik wil wel dat niemand
teveel afstand tot de groep krijgt. Daarna moest er weer een plek
worden gevonden voor de sleepcombinatie waardoor ook andere boten weer
moesten verplaatsen. Enzovoort, enzovoort. Het is vaak niet makkelijk
om te bepalen wat de juiste beslissing is en je moet ook niet de pech
hebben dat er teveel problemen tegelijk ontstaan.
De enige manier van communiceren in een convooi was via de marifoon.
We hadden hiervoor drie kanalen benoemd. Het kanaal voor korte
mededelingen en oproepen was 67. Voor langere discussies of prive
gesprekken kon men doorschakelen naar 68 of 69 afhankelijk van de
beschikbaarheid. Uiteraard was hier niet veel prive aan, want in
sappige situaties schakelde de hele vloot uiteraard mee naar 68 of 69.
Daarnaast hadden boten ook onderling geheime kanalen die ze stiekem
per email overeenkwamen om af en toe openlijk alle toestanden te
bespreken. Alle boten hadden een codenaam gekregen, samengesteld uit
de groepsnaam en de positie van de boot in de groep. Als leider van
het geheel was ik 'Alpha 1'. Het nut van deze codenamen is dat je in
het marifoonverkeer meteen weet waar de boten zich bevinden die elkaar
oproepen. De hoeveelheid communicatie die nodig was varieerde enorm
tussen de verschillende boten. Iemand hield hier zelfs statistieken
van bij. De stilste boot heeft bijvoorbeeld een aaneengesloten periode
van drie dagen niets gezegd. De luidruchtigste is nooit langer dan
twintig minuten stil geweest!
Ik heb geprobeerd alle spanningen in het convooi zo goed mogelijk te
beteugelen en te zorgen dat iedereen tevreden bleef. Mijn doel was
immers om met twintig boten te vertrekken en ook met twintig boten
weer aan te komen. En dat is gelukt. Na iets meer dan vijf etmalen
voeren we de haven van Aden binnen. Hafskip voorop en alle boten in
lange sliert achter ons aan. Dat was echt een geweldig moment.
Al reeds na mijn eindspeech op de marifoon als ook toen het anker
eenmaal lag heb ik een bijna eindeloze stroom van complimenten
gekregen over de manier waarop ik de diverse situaties had opgelost.
Dat was natuurlijk ontzettend leuk om te horen. Ik wist soms ook niet
zo goed wat te zeggen, want ik had er vooraf geen idee van dat ik een
taak als dit goed zou kunnen uitvoeren. Toen iedereen de volgende
avond weer uitgerust was hebben we met ons allen gebarbequed op de
kant (let op de camouflage van de bierblikjes in dit strenge
moslimland). Dat was erg gezellig. En alsof al die lovende woorden nog
niet genoeg waren, had men unaniem besloten mij het geld dat iedereen
nog van mij tegoed had te laten houden als dank voor mijn inzet en dat
was geen kinderachtig totaalbedrag. Nog steeds als ik eraan terugdenk
sta ik er versteld van dat ik zoveel mensen blij heb kunnen maken. Dit
is iets dat ik nog nooit eerder heb meegemaakt en niet snel zal
vergeten.